Cezmi, iki cilt olarak planlansa da bir cilt olarak 1880’de basılır. Türk Edebiyatının ilk tarihi romanı olan eser, vatan şairi ve yazarı Namık Kemal’in İntibah’dan sonra ikinci romanıdır. 16. yüzyılda geçen eserin roman karakterlerinden Cezmi, yiğit bir Osmanlı sipahisidir ve eser onun etrafında şekillenir. Cezmi aynı zamanda şair ve bilgili bir insan olarak anlatılır.
II. Selim devrinde geçen roman ilk olarak İstanbul'da başlar, Azerbaycan ve İran'da devam edip Tebriz Sarayı'nda s ...